Kontrollü Bina Yıkımı

Bir binanın güçlü bir şekilde ayakta kalabilmesi için proje çiziminden itibaren temelleri de dahil olmak üzere doğru zemine doğru bina inşası, inşa sırasında kullanılan malzeme kalitesi, ustalık gibi temel unsurların önemi çok büyüktür. Zira temeli sağlam olamayan bir binada kaç kat çıkarsanız çıkın bina sağlıklı bir şekilde ayakta kalacak güce sahip olmayacaktır.  Başlıca duvar kalınlığı binanın güçlü olması açısından çok mühimdir. İnşa sırasında duvar örümü için kullanılan malzeme kalitesi duvarın niteliğini belirleyecektir. Zemin tespiti ve zeminin inşa edilecek yapıya uygunluğu ve gereken prosedürler atlanmamalı ve inşaata başlamadan önce gerekli testlerin tastamam yapılmış olması gereklidir. Proje üzerinde resmi olarak belirlenmiş olan kat planına olan bağlılık çok önemlidir. Yalıtım sistemine sahip olması da atlanılmaması gereken bir konudur. Bilhassa su yalıtımında olabilecek herhangi bir kusur binanın başta kolonları olmak üzere duvar ve temellerinde hasara sebebiyet verebilir. En açık ifade ile istinat duvarı görevini gören perde beton ve kolon sistemi özellikle yeni nesil inşa edilmiş binalarda son dönemlerde rastlanan depreme karşı binayı koruma görevini üstlenen bir sistemdir. Eski binalarda olmasa da yeni binalarda var oluşu olası deprem felaketlerinde binayı yıkılmaktan koruyor. Binan dış duvarına inşa edilen bu ek duvar bina gücü açısından büyük rol oynuyor.

İnşa edilmiş bir bina üzerinde bu bahsettiğimiz özelliklerin olmaması, gerçekleşmiş olan depremlerin sonucunda bina üzerinde çatlakların meydana gelmesi, Artvin genelinde ilke karot makineleri ile inşa edilmiş yapı üzerindeki duvardan test amaçlı beton numunesi alınmasının sonucunda binanın depreme dayanıklı olmaması gibi durumlar söz konusu olduğunda Artvin genelinde kontrollü bina yıkımı işlemi gerçekleştirilir. Uzman gözetimi altında her türlü gerekli tedbirin alınması dahilinde oluşabilecek her türlü olumsuzluğu veya felaketi hesap ederek alanında sertifikalı uzman kişiler tarafından yapılması gereken yıkım işlemi çevre binaların güvenliği de sağlanarak yapılması gerekmektedir. 

Kontrollü bina yıkımı iki türlü gerçekleşmektedir. Bunlar; patlayıcı yardımı ile yıkım ve ekskavatör(makineli)  yıkım olarak bilinir. İlke karot makineleri patlayıcı ile yıkım yapma yönteminde beton delme işlemi yaparak patlayıcıların bina betonuna daha kolay yerleşmesini sağlamaktadır.

Kentsel dönüşüm Türkiye’nin son yıllardaki gündemi olması sebebi ile Türkiye genelinde uygulanan bina dayanıklılık testleri sonuçlarına göre birçok binada kontrollü bina yıkımı emri verilmiş olması ve kolay ulaşılabilir olması sebebi ile ekskavatör yardımı ile yıkım daha çok tercih edilmektedir.

Ekskavatör yıkımları da kendi içinde iki şekilde gerçekleştirilmektedir. Bunlar;

1)      Makinenin Bina Üzerine Çıkması ve Aşağı Katlı Yıkım

Bu şekilde gerçekleştirilecek yıkımda ekskavatör makinesinin yıkılacak bina üzerine bir vinç yardımı ile çıkarılması şeklinde gerçekleştirilir. Bina üzerine çıkarılan makine binanın tepesinden başlayarak aşağı doğru kat kat olmak sureti ile bir yıkım gerçekleştirir.

2)      Makinenin Yer Seviyesinden ve Binanın Dışından Yıkım Yapması

Bu şekilde gerçekleştirilecek yıkımda ekskavatör makinesi yer seviyesinden ve binanın dış tarafından çalışması sureti ile gerçekleştirilir. Genelde binanın en üst kısmından başlayarak aşağı katlara doğru yıkımın gerçekleştirilmesi gözlemlenir. Yer seviyesinden çalışacak olan ekskavatör makinesin binanın çatısına kadar ulaşabiliyor olması gerektiği için genelde bina üzerine çıkarılan makineler ile karşılaştırıldığında yerde çalışan makinelerin ebadı daha büyüktür. Yıkılacak olan binanın çatı katına kadar ulaşması için üzerinde bulunan bom ( kol) yeterli uzunluğa ve güce sahip olması da gereklidir.  Dışarıdan yapılan yıkımlarda yıkılan binanın en dış duvarının yıkımı genelde sona bırakılarak öncelik taşıyıcı kolonlara verilir.